Karanlık Olan Murakami

Daha önce Ryu Murakami sevgimden bahsetmiştim. Biraz daha açalım istiyorum. Zira okuduğum her kitabında ağzımı açık bıraktıran nadir kalemlerden biri. Ryu Murakami, her şeyden önce "karanlık" bir kalem. Adamın yazdığı "aydınlık" bir şeye rastlamadım. Okumadığım bir sürü kitabı var aslında. Henüz çevirlmeyen romanları mevcut. Ne yazık ki Türk yayıncılar da bu konuda yardımcı olmuyor. Zira sadece üç romanı Türkçe'ye çevrildi. Şuan ise maalesef sadece bir tanesini piyasada bulabiliyorsunuz (In the Miso Soup - Gecenin Dibi / "eski baskılarda" Yok Yere).

Elbette konu Japon edebiyatı olunca imdadınıza anlamadığım bir şekilde Fransız yayıncılar koşuyor (mesela İngilizce'ye çevrilmeyen Raffles Hotel'in Fransızca baskısı var, hem de yıllardır!). İlginçtir, başka dillere çevrilene kadar Japon kitaplarının Fransızca'sı çoktan basılmış oluyor. Hatta daha meşhur olan Murakami, yani Haruki Murakami'nin kitapları da dilimize çoğunlukla Fransızca üstünden geldi (sonradan bir kısmını direkt olarak Japonca'dan çevirip yeni basımları güncellediler zannedersem-yok hala Fransızca çevirisi kullanılıyorsa çok üzücü). Velhasıl, Ryu Murakami'yi merak edenler baştan dil engel ile başlıyor bu maratona. Ama bu engeli sorun etmeyen dostlara müjdeyi verebilirim, evet, çok iyi bir yazarla tanışıyorsunuz.

Dostoyevski'nin psikolojik tahlil gücünü bir cebinize yerleştirin, diğer cebinize Chuck Palahniuk'ın "delirmelerini". Sonra bir tutam Japon kültürü, bir tutam nihilizm. Bol bol da şiddet. Korku ve gerilim türü içinde tüm bu elementlerin karışımızı hayal edin. Evet, dehşet verici bir karışım. Murakami'nin bence en güçlü yanı, "iyi bir giriş" yazmaktaki ustalığı. Ne zaman yeni bir kitabına başlasanız daha ilk sayfadan "eyvah gene nerelere geldik" endişesi yaşıyorsunuz. Seks, yozlaşma, akıl hastalığı, gece hayatı, şiddet,... Ve bunlara o kadar içinze işleyecek şekilde değiniyor ki, derinizin altında batan iğneler hissediyorsunuz onu okurken.

İğne demişken. Kendisi meşhur korku filmi Audition'ın da senaristi aynı zamanda.

Kitaplarını okurken beni etkileyen bir diğer konu, ele aldığı tiplerin sıradanlığı. Hepsi dışarıdan sıradan kimseler gibi görünüyor. Sıradan bir rehber, sıradan bir fahişe, sıradan bir turist, sıradan bir grafiker. Ama işin rengi detaylara girildiğinde farklılaşıyor. Tarantino'nun filmlerindeki gibi beklenmedik anlarda korkunç patlamalar yaşanıyor ve okurken insanın sinir sistemini zorluyor. İddia ediyorum, Murakami kadar iyi bir atmosfer yaratıcısı sayısı bir elin parmaklarını geçmez. Sinirlerinizin gerilmesi son kelimeye kadar dinmiyor. Ve garip bir şekilde kitapları tüm o sinir bozuculuğa rağmen kapağı örtülene kadar kendini elden düşürmüyor (çoğu kitabını aynı gün bitiriyorsunuz). Sado-mazoşist bir hal alıyor okuyucu ile olan ilişkisi.

Dilerim bu büyük yazar, dilimize kazandırılır. Japon edebiyatına olan artan ilgi de düşünüldüğünde bence ilk başta çevrilmesi gereken yazarlardan biri. Hem korku gerilim severler, hem de Uzakdoğu edebiyatına ilgisi olanlar için iyi bir fırsat. Ben yine de uyarayım, sinirinizi bozacak! Her kitabının sonunda Teletubbies izleme isteği doğacak içinizde.