Zihnin Arka Sokakları

"Ve en sonunda göreceğin aşk, verdiğin aşka eşit olacaktır." - The Beatles (The End) 🎵🐝💕🌻🌍🐾

6 Aralık 2020 Pazar

Tiyatro Yaşamalı

Az önce aldığım bir haber canımı sıktı. Ankara Sanat Tiyatrosu (AST), Kızılay'daki tarihi salonunun kapılarını açıldığı günden tam 58 yıl sonra kapatmak zorunda kaldığını açıklamış. AST nasıl kapanır ya? Yazarken bile aklım almıyor. Bundan sonra Bilkent Center içindeki salonlarında devam edeceklermiş (oranın varlığını da bu gece öğreniyorum). Konuya dair neler yapılabilir bilmiyorum. Ama birçok seyirci, sosyal medya üzerinden bazı politikacı ve karar alıcılara konuyu iletmişler. Bakalım ne sonuç çıkacak. Burada beni üzen şey tiyatronun bu durumu daha öncesinde neden seyircisiyle paylaşmadığı. Mülk sahibiyle yaşadıkları sorunu seyirciler çözemez belki ama konunun kaynağı neyse (maddi?), bir şekilde orta yol bulunmaya çalışılırdı. Eğer ödenmeyen kiralar falan varsa para bağışı için bir kampanya başlatabilirlerdi. Ne bileyim, mesela bazı sinemaların yaptığı gibi isimlere koltuk satabilirlerdi. Bir çözüm yolu üretilebilirdi. Böyle sessiz sedasız kapanmaları gerçekten üzücü.

AST demek Ankara demektir. Orada anısı bulunmayan bir Ankaralı var mıdır? Gerçekten çok üzücü. Ben en son bu yılın başında gitmiştim iki oyun için. Bir tanesinden bahsetmiştim (burada). Geçenlerde aklıma tiyatroları ne kadar özlediğim geldiğinde "acaba pandemi sonrası AST hangi yeni oyunları sergileyecek" diye kendi kendime hayallere kapılmıştım. Elbette yeni sahnelerini de destekleriz. Ama Ankara'nın kültür hafızasında yeri olan bir salonu korumaktır en önemlisi. Orada kimler kimler sahne aldı. AST Kızılay'ın bir diğer artısı merkezde konumlanmış olması. İnsanların iş çıkışı rahatça gidebileceği bir konumda bulunması. Öğrencilerin okul sonrası rahatlıkla ulaşabileceği bir yerde olması. Ben hatırlıyorum, kurs çıkışı AST'ye giderdim. İki dakikalık yürüyüş sonrasında. Yeni salonunun konumu biraz ters. Ama dediğim gibi, pandemi sonrası elimizden geldiğince gideriz. O aklımızın bir köşesinde. Bugün önemli olan "eski" sahnenin (eski demek bile incitici) kurtarılması. Umarım yetkililer bu konuya duyarlılık gösterir ve tatlıya bağlanır.

Tiyatro konusunda bir şeyler yazacaktım ama ertelemek durumunda kalıyordum. Ama tabi bu haber karşısında "acil" koduyla masabaşına geçtim. Madem geldim, aklımda bulunan şu fikri de paylaşayım, Tatbikat Sahnesi, gelecek cuma, Fahrenheit 451 oyununu Seyretix platformu üzerinden ücreti karşılığında gösterecek. Bilet fiyatı cüzzi bir miktarda. Oyunu izlersiniz izlemezsiniz size kalmış ama bence sırf tiyatroyu desteklemek için bile bilet almalı diyorum (sırf bu oyun için değil, diğer tüm salonların oyunları için de bu hassasiyet gösterilmeli). Ben oyunu izlemek için aldım. Ama eğer ileride maddi bir sıkıntıya düşerlerse üç beş neyse destek olmaya hazırım bir seyirci olarak. Tatbikat, benim için bir okul oldu şu son üç dört yılda. Orada izlediğim oyunlar hep ufuk açıcı şeylerdi. Bazı oyunlara defalarca gittim. Çok paramız yok belki ama tiyatro salonları, sinemalar kapanmasın diye bütçemiz ne elveriyorsa o ölçüde onları desteklemeye hazırız. Üç beş paket sigara içmeyin, bir iki ay yeni bir şeyler giymeyin, bilet alın.

Şehirlerin kimliğini meydanları, sanat durakları, anıtları ve müzeleri belirler. Onlar olmadan şehirler hiçtir. Hiçten ibarettir. Dilerseniz en cafcaflı binaları dikin, bunlar olmadan olmaz. Paris neden Paris'tir? Paris, Louvre'dur. Paris, D'Orsay'dir. Paris, Lüksemburg Bahçesi'dir. Paris, l’Arc de triomphe'tur. Dubai neden bir "hiç"tir; çünkü kültür damarları yoktur. Pandemi bittiği gün, bütün fiziksel ve ekonomik yaralar sarılmaya başlandığında, bizlerin en çok ihtiyaç duyacağı şey daha çok sanat olacak. Bizi sanat kurtaracak. Çünkü ruhu tamir edebilecek yegane şey sanat ve bizler sadece bedenlerimizden değil, ruhlarımızdan da yaralanadık.

12 yorum:

  1. Ne güzel anlatmışsınız. Tiyatro candır. AST yaşatılmalı aynı yerde.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Şimdi de Rexx Kadıköy'ün kapandığını öğrendim. Bir Ankaralı olarak çok üzüldüm çünkü yine merkezi ve bağımsız bir sinema salonuna ihtiyacı var her şehrin. Yemek katlarına sıkıştırılmış zincir salonlarda belli başlı büyük bütçeli filmlere mahkum olacağız anlaşıldı... Yazık.

      Sil
  2. AST yaşamalı! Elbette... Bir cümlenin altını çizmek istedim ayrıca: "Şehirlerin kimliğini meydanları, sanat durakları, anıtları ve müzeleri belirler. Onlar olmadan şehirler hiçtir." Tiyatrolarsa hep yaşamalı... Üzerime düşeni yapacağım:)

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Üzücü olan başkent gibi bir yerde şehirdışından gelen tiyatrolara ev sahipliği yapacak tiyatro salonlarının azlığı. Birkaç yıldır belirli konferans salonlarına hapsolduk. Her gece bir oyunla renklense de sıfırdan yapılmış tiyatro salonları olmadıkları için ne akustikleri düzgün ne de fuayesi fuaye. Sıra bu mevzuya da gelir umarım. AST kurtarılsın, gerisi gelir.

      Sil
  3. Zamanında Aküm ve Şinasi sahnelerinin binası satılıp yıkılacaktı. Sosyal medyada müthiş bir birlik oluştu ve binanın önünde toplanmıştık. Bir şekilde olay çözüldü ve o bina yerinde duruyor. Burası için ise acayip üzüldüm. Ben, Büyükşehir Belediye Başkanına yazdım. Çünkü daha önce tiyatro camiası ile ilgili yardımları vardı. Belki dikkatleri çekebilirsek taşınma olayını geri döndüre biliriz. :(

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Mahir İpek'in dediğine göre AST'deki temel problem son üç ayın kirasının ödenememesi ve kiraya yapılan zam. Pandemi bitene kadar bir şekilde büyükşehir ve Çankaya el ele verip kiralarını ödeyebilir (?) Sonuçta israftan kaçındıklarını belirtiyorlar. Buraya aktarılabilir. Ne kadar tutar ki avuç içi kadar yerin kirası? Taşdelen, ellerinden geleni yapacaklarına dair tweet atmış. Bekleyip göreceğiz.

      Hoş, aslında bu yardımı yapması gereken kültür bakanlığı. Yani belediyelerin görevi bu olmamalı. Ama günün sonunda çok bir beklenti içinde girmeden yine belediyelerden çıkış yolunu bulmalı. Bakanlık da devreye girerse ne mutlu tabi... Şu günlerde sanatı kim yaşatırsa her daim hayırla anılır.

      Sil
    2. Taşdelen'in attığı tweeti bende gördüm. Sanırım olaya el atacaklar.

      Sil
    3. Yenimahalle'den de destek açıklaması gelmiş. Tüm bu mesajları aklımızın bir kenarına kazıyalım ki yarın sözünde durmayan olursa hatırlatalım. Dilerim bir şeyler yapılır.

      Sil
    4. Sözcü'den Deniz Zeyrek yazmış. Mansur Yavaş ve Alper Taşdelen'in yoğun bastırmasına rağmen bina sahibi tutturmuş binayı otel yapacağım diye. Deniz Zeyrek'te süper bir öneri getirmiş. Umarım uzlaşırlar... :(

      Sil
    5. Siz diyince baktım. Dehşete kapıldım :/ Elbette mal sahibinindir, istediği şeyi yapabilir. Ama Ankara'nın bir kültür mirasını yok ederken bir zahmet Ankara halkına danışmalı. Ayrıca kürk işiyle uğraştıkları için kendilerine olan bakışım iyice olumsuz bir noktaya taşındı. Otelde tiyatro saklanması fikri de pek hoşuma gitmedi açıkçası. Uzlaştırıcı bir öneri elbette ama pek içime sinmedi :(

      Hem biraz AST yönetimini de anlamakta güçlük çekiyorum. Madem bu maddi sıkıntı uzun zamandır var, neden seyirciye dönülmedi? Seyirci sahip çıkmazsa kapatırsınız. Yapacak bir şey yok. Ama elli senelik bir kurum, herhangi bir belediye veya bakanlıktan yardım alamıyorsa gideceği yer seyircisi olmalı. Ayıp değil günah değil. Garip bir süreç. Umarım sanat kazanır.

      Sil
  4. Ankaralı değilim ama AST'yi bilirim, çok kişinin anılarından okumuşumdur. Üzücü bir durum. Fakat konuya dair görüşülüyor sanırım. Umarım hallederler. Simge haline gelmiş binalara özen gösterilmeli. Bizim için uzak kavramlar tabii bunlar.
    Rexx'in durumu da üzücü ama İstanbul için büyük bir deprem riski olduğundan alt kata inerek film seyretmek beni son zamanlarda korkutmaya başlamıştı. Bilemiyorum.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Rexx konusunda da sanırım görüşülüyor ve dediğiniz husustan dolayı sil baştan bir elden geçirilecekmiş.

      AST'de de havalandırma sorunu var. Eski bir salon olduğu için yeni pandemi normalindeki koşulları karşılayamıyor. Bakalım nolcak.

      Sil