Yağmurlu Gecede Dostların Ev Buluşması

"Yağmurlu bir geceydi, 
Taksi çevirip gitmiştik annenin kaldığı eve.

O da Florida'ya gitmişt.
Ve terk etmişti seni,
Babanın tabancasıyla yapayalnız halde.

Annenin küçük beyaz yatağının üstünde,

Bir düşün içindeydim.

Gece boyunca oturup beni seyretmiştin."

- Rainy Night House

Fotoğrafta Joni Mitchell, dönemdaşı ve tabii ki arkadaşı Leonard Cohen'a sarılıyor. Sanırım 60'ların son günleri olmalı. Tam da folk müziğin yeniden zirvede olduğu zamanlar. Cohen gibi Mitchell da Kanada'dan çıktı folk yolculuğuna ve ilk zamanlar (her ne kadar günümüzde politik saçmalıklarıyla, Clinton'a alenen verdiği desteğiyle ve paçavradan hallice Türkiye mesajlarıyla dalga konusu olsa da) o zamanlar kıymetli olan Joan Baez'in bir veliahtı gibi görünüyordu.

Oysa Mitchell, Joan'un da öteki folk tayfasının da teknik açıdan fersah fersah ötesindeydi, kendine özgü bir gitar tekniği vardı, şairlik derecesinde sözler yazıyordu ve dahası iyi de bir ressamdı. Hatta müzisyenliğini bir şekilde kendi dünyasında ikinci planda tutuyordu, kendini ressam olarak görüyordu, şarkıcılığa neredeyse sıradan bir hobi gözüyle bakıyordu. Mitchell'ın bu "şarkıcılık hobisi" yarım asırdır binlerce müzikseveri etkiledi. Çağdaşları bile onun sesine kayıtsız duramadı.

 "Paris, Fransa'da, bir parkta oturuyorum

Haberleri okuyorum ve çok kötü görünüyor

Barışa şans tanımayacaklar, o sadece bazılarımızın elindeki düşten ibaretti"

Görülecek daha çok yerler var, fakat burada kalamam." 

-En sevdiğim şarkısı California'dan-

60'lar sonu 70'ler başında çıkardığı albümleri tüm zamanların en iyilerinden seçildi. Basit ama sağlam bir örnekle güçlendireyim, Rolling Stone dergisi Mithcell'ın ünlü Blue albümünü "tüm zamanların en iyi otuzuncu albümü" olarak seçti. Ne demek peki bu, 500 albümlük saygın listede bir kadın şarkıcının gördüğü en yüksek zirve. Yine Stone'un hazırladığı "tüm zamanların en büyük 100 şarkı sözü yazarları" listesinde de kendisi dokuzuncu sırayı kaptı.

 "Yardım et bana, sanırım aşık oluyorum sana

Peki tek başıma oraya gitmeme izin verecek misin ?

Çok yalnız bir şey olur bu

Flört ediyoruz çevrede, flörtleşiyoruz ve flörtleşiyoruz

Can da yakıyor bu, sevdamızı seviyoruz,

Özgürlüğümüzü sevdiğimiz kadar değil ama." 

- Help Me -

Müzik ödüllerinden de hak ettiğini defalarca aldı, toplamda dokuz (bir tanesi onur ödülü) Grammy'si bulunmakta ama ne önemi var ki ? Hemen yazımın başında paylaştığım güzel şarkı, Cohen'a yazılmış (olayların gerçek olduğu da söyleniyor) ve Cohen hayatta olduğu müddetçe bu ödüle sadece bir kere layık görüldü. Fakat Mitchell da Cohen da müzik dünyasının kutup yıldızlarından olmayı başardı.

"Beyaz şeritli melek saçları,

Ve gökteki dondurma kaleleri, 

Ve her yerde kuş tüyü kanyonlar,

İşte ben bulutara böyle bakıyorum.

Fakat şimdilerde sadece güneşi kapatıyor onlar
Yağmur ve kar getiriyorar
Çok fazla şey vardı benim yapacağım
Bulutlar sürekli önümü kesmeseydi

...

Ay'lar, Temmuz'lar ve dönme dolapları

Sarhoşluk verici dans şekli

Peri masallarının gerçek olması gibi

İşte ben aşka böyle bakıyorum."

- Both Sides Now - 

Doğaüstü sesi (gerçekten alışılmadık) ve zeki kalemi bir yana, Mitchell'ın başardığı en güzel şey, folk ve caz gibi birbirinden uzak türleri şarkılarında birleştirip sunabilmesi. Folk-caz denince aklıma sadece Mitchell geliyor desem yeridir. Efsanevi Miles of Aisles albümünü mutlaka öneririm. Canlı bir konser albümü fakat bahsettiğim folk-caz armonisi bu albümde çok bariz hissedilmekte. Joni'ye müthiş caz topluluğu  L.A.Express eşlik etmekte. Merak edenlere tavsiyem, bu kayıtlar dinlenmeli.

Vaktiyle Bob Dylan ile beraber turneye bile çıkmasına rağmen, hiçbir zaman Cohen ya da Baez kadar ünlü bir şarkıcı olmadı, fakat Mitchell'ın "ressam zihniyetli müzik tutkusu" sayesinde kendisi müzikseverlerin sevgilisi olmayı başardı. Hem şarkı sözü yazabilmek, hem güzel şarkı söyleyebilmek, gitar, piyano ve dinlemekten zevk aldığım dulcimer enstrumanını çalmak ve aynı zamanda ressam da olmak "büyük şey". Joni Mitchell da, müziğin "büyük şeyler"inden.

"Kilise veya toplum, takım veya kavim

Yazıldığımız bütün düşünceler sınır çizgilerinden ibarettir sadece."

- Borderline -

Yaklaşık on sene oldu, kendisi müziğe tamamen veda etti ve geçtiğimiz sene ağır bir beyin anevrizması geçirdi; dostlarının yaptığı açıklamaya göre şimdilerde evinde yürüme egzersizleri yapıp resim çiziyormuş. Ne diyelim Allah şifa versin Joni'mize. Barışla kalın.

"Yıldız tozuyuz biz, altındanız

Ve arka bahçeye dönmemiz gerekiyordu

O vakitler Woodstock vardı elimizde

Yarım milyon gücündeydi herkes

Her yerde şarkı ve kutlama vardı

Bombardıman uçaklarını hayal etmiştim

Gökyüzünde ateşler saçan

Ve hepsi kelebeklere dönüşüyordu topluluğumuzun üstünde"

- Woodstock -