Çevirmenin Ölümü ve Okunası Yazarlar

Haber kanallarında hakkında tek satır bilgilendirme geçmiyor. Oysa Kamuran Şipal bugün vefat etmiş. Ne kadar büyük bir kayıp olduğunu söylememe gerek yok. Yolu Alman edebiyatıyla kesişen her Türk gencinin önünde bir meşale olarak yolunu aydınlatmıştır. Hermann Hesse gibi hayatımda ciddi bir yeri olan yazarın kitaplarını onun güçlü çevirileriyle okumuş ve dile hakimiyetine hayranlık duymuştum. Alman edebiyatı ve felsefesini çevirmek her baba yiğidin harcı değildir. En son kendi çevirisinden Klein ve Wagner'i okumuştum. Yine harika bir çeviriydi. Ne diyelim, yolu açık olsun. Gittiği yerde rahat etsin. Bütün emekleriniz için teşekkürler!

Çevirmenlik zor bir iş. Çünkü bir yandan okuyucu ile yazar arasında köprü vazifesi görürken bir yandan da olası çeviri kayıplarını en aza indirmekle mükellefsiniz. Gerçekten şapka çıkarılacak bir meslek grubu.

Kitap fiyatlarındaki müthiş artışlar sonucu bizim gibi mazbut okuyucuların beli büküldü. Fakat bu zam furyasına direnen kitapevleri de var. Mesela aklıma ilk gelen İş Bankası. Hala 10 lira gibi makul bir fiyata Antik Yunan kitaplarını, Roma eserlerini ve benzeri klasikleri okuyabiliyoruz. Zaten Antik Yunan ve Roma'da yazılanları seri halinde başka basan da pek yok. Ne mutlu bizlere ki bunun keyfini sürebiliyoruz. Zira aradan yüz sene de geçse bin sene de geçse insanoğlunun aslında bir adım yol alamadığına tanıklık ediyoruz bu kitaplarda. O trajedilerdeki, diyaloglardaki insanoğlu bugün de geçerli. Yeryüzünün sahibi olma iddiasındaki bir canlı grubu için büyük hezimet.

Edebiyatı öğretmeni olsaydım eğer muhakkak bu kitaplardan bazılarını okuma listesine ekletirdim. Mesela neden okullarda Cicero okutulmuyor? Onun yazdıklarından ne dersler çıkarmışımdır. Her daim başımın tacıdır kendisi. Bazen yakın çevremi sıktığım bile olmuştur bu adam yüzünden. Aiskhylos, Seneca, (özellikle tarihe düşkünler için) Plutharkos, Platon, Aristotales, Aurelius, Herakleitos aklıma ilk gelenler. Bu isimlerin bence okutulması lazım. Yıllardır süregelen belirli bir "klasik" listesine hapsolmamalıyız. Dostoyevski ve Kafka benim için de çok değerli yazarlar ama bazen bir adım geriye çekilip insanlığın "büyük" resmine bakmak lazım. Yunan ve Roma pencerelerinden bugünü okumak mümkün. Hem de mitolojik unsurların verdiği keyif cabası. Mitoloji dediğimiz şey Zeus'un aldatma ve güç savaşları hikayelerinden ibaret olsa da.