Zihnin Arka Sokakları

"Ve en sonunda göreceğin aşk, verdiğin aşka eşit olacaktır." - The Beatles (The End) 🎵🐝💕🌻🌍🐾

16 Ağustos 2016 Salı

Kötü Kız'ın Doğumgünü

"Asi kalp".

Kendisini böyle tanımlıyor pop müziğin yaşlanmak bilmeyen kraliçesi Madonna. Otuz yıldır ana akım müziğe yön veren isimlerin başında geliyor kendisi. Yaptığı her şey olay oluyor. Evleniyor, olay. Soyunuyor, olay. Boşanıyor, olay. Yeni albüm çıkarıyor, olay. Olayların kadını Madonna bugün 58.yaşına bastı.

Şarkıcı, dansçı, yazar, yönetmen, moda ikonu, seks sembolü, iş kadını, anne.. Ne ararsanız onda var. Bukalemun gibi. On yıllardır girmediği kılık kalmadı. 80'lerin pejmürde modasına en büyük katkı sağlayanlardan biri. Dantelli eldivenleri, takıları ve korkunç saçıyla döneminin moda canavarı. Like a Virgin, hem klibiyle, hem sözleriyle, hem de getirdiği moda anlayışı ile yenilikçi bir pop müzik işiydi.

Ama bu öncüldü. Daha şiddetli artçı sarsıntılar peşisıra geldi. Ergenlik döneminde hamile kalmaktan bahsettiği Papa Don't Preach ile otorite figürlerine karşı çıkıyordu. Klibinde kısa saçları ile arzı endam ediyordu kendisi. İlk infial 80'lerin son aylarında yaşandı; Like a Prayer klibinde zenci bir İsa figürüyle aşk yaşıyordu. Arka planda yanan haçlarla. Vatikan ayağa kalktı ve şarkıyı lanetledi. Bazı kanallar yasyınlamaktan çekindi. Pepsi kontratını iptal etti. Vites küçültmesi beklenirken o, feminist bir marşla, Express Yourself ile yoluna devam etti umursamadan.

Şarkıcılığa adım attığı ilk günden beri cinselliği önplana oturtan ve günümüz pop müziğinde seks temasının bu kadar egemen olmasının en büyük sorumlularından biri olan Madonna, Vogue klibi ile hem ekranları hem de müzik listelerini salladı. Yer altı danslarından biri olan voguing'i kitlelerle buluşturdu. Ekranlarda boy gösterdiği transparan elbisesi ile göğüs farkıyla listelerde birinci oldu.

Herkes "daha ne kadar ileri gidebilir ki" derken, o hep bir adım daha atmayı ve kitleleri şok etmeyi başardı. 1990 yılında çıkardığı Justify My Love teklisi bunun en iyi örneğidir belki de. Kimse bunun geleceğini göremedi. Madonna klipte, elinde bavuluyla içinde envai çeşit seksin döndüğü izbe bir otele dalarak fitili ateşler. MTV'nin ilk yasakladığı klip olur. Ama her yasaklanan şey gibi kitleleri de merak ettirmeyi başarır. Çözüm yolunu klibi VHS kaset formatında satışa çıkarmakta bulan Madonna ve ekibi, tüm zamanların en çok satan kliplerinden birine imza atar böylece.

Zıtlaşılmayı seven ve konuşulmaya bayılan kraliçe, Erotica albümüyle müzik dünyasının en şoke edici albümlerinden birini kaydeder. Baştan sona cinsellik üzerine kafa yoran albüm, gerek radikal sounduyla (pop-dans, trip-hop, new jack swing gibi türleri harmanlar), gerekse içerdiği temalarla Madonna'nın en ayrıksı işi olarak tarihe yazılır. "Dita" mahlasını sahiplenen Madonna, sado-mazo ilişkilerden bahseder ve elinde kırbacıyla erkek egemenliğini tokatlar. Her ne kadar tüm bu hengamenin arasında bazı şarkılar (Where Life Begins, Waiting, Secret Garden, vs.) gölgede kalmış gibi görünse de Erotica, yaptığı en olgun ve profesyonel kayıtların başında gelmekte.

Erotica albümü ve aynı dönem çıkardığı Sex kitabıyla üzerinde açabileceği herhangi bir elbise kalmayan Madonna, bu sefer kalbini açmayı dener. Bedtime Stories, aşk ve ilişkiler üzerine yazılmış, cinsellikten büyük oranda (Human Nature'ı saymazsak tabii !) arındırılan bir albümdür ve Madonna bir kez daha insanları ters köşeye yatırmıştır. Seksten aşka dümen kıran Madonna, r&b sounduna en çok yaklaştığı bu albümde Dallas Austin, Babyface ve Björk gibi dönemin başarılı isimleriyle çalışmıştır. Bilen bilir, en sevdiğim Madonna albümüdür Bedtime Stories. O olgunluğu, samimi sözleri, enteresan göndermeleri (Bedtime Story klibindeki semazenler) ve harika düzenlemeleriyle dört dörtlük bir albümdür. Ne yazık ki çıktığı dönemde Madonna ölçeğinde bir satış grafiğine ulaşamaz ve dünya çapında sadece yedi milyon satar.

Bir önceki albümde sözünü ettiğim ilerleyen yaşın verdiği o olgunluk, yerini dini öğelere ve mistizme bırakır Ray of Light albümüyle. Kabala'ya meyleden ve doğu inanışlarından öğelere kucak açan Madonna, bu albümünde hepsine yer verir. Elektronik temelli ilk Madonna albümü olan Ray of Light, çoğu hayranı ve müzik yazarı için en iyi albümü olarak kabul görür. Ödül döneminde de bunun meyvelerini toplar. Bir gecede dört ödülü (Grammy Ödülü) birden kucaklar. Techno ve ambient'la ilk temasın sağlandığı bu albüm Madonna'nın en çok satan albümlerinden biri olur.

Rotasını country müziğe kırsa da elektronik temellerden vazgeçmez ve ortaya on beş milyon kopya satan, kariyerinin en başarılı albümlerinden olan Music albümü çıkar. Benim de favorilerimden biri olan Music, bir dönemin en çok konuşulan pop hitlerine (Don't Tell Me ve Music) ev sahipliği eder.

İlişkilerden, seksten, paradan ve aşktan sıkça söz eden Madonna'nın ilk ciddi siyasi çıkışıysa American Life ile gerçekleşir. Bush dönemi politikalarını, Amerikan düşü imajını ve Irak Savaşı'nı hedef tahtasına oturtan Madonna, her ne kadar çektiği American Life klibini "askerlerin moralini" düşünerek geri çekse de, o dönem fazlasıyla konuşulur. Ertesinde çıktığı, bana göre de en iyi turnesi olan, Re-invention turnesi siyasi eleştirilerle yüklüdür.

Son efsane Madonna albümü ise 2005 yılında çıkar. Madonna için köklere dönüş niteliğindeki bu albüm, Confessions on a Dance Floor, sırtını disko yıllarına dayar ve 2000'lerin elektronik anlayışıyla "old-school"u birleştirir. Özellikle Hung Up ve Sorry şarkıları o yılların en büyük pop hitlerinden ikisi olur. Hung Up teklisi sadece tek başına dokuz milyon kopya satar.

Bundan sonraki on yıl , Madonna için fazlasıyla çalkantılı olacaktır. Timbaland, Kanye West, Danja Hills, Pharrell Williams ve Justin Timberlake ile yola çıktığı hip-hop/dans etkileşimli Hard Candy albümü listelerde bir numara olmayı başarsa da toplam satış miktarı ve teklilerin liste akibetiyle çok da umut verici değildir. Aynı dönem kocasıyla boşanır ve kariyerinin en çok gelir getiren turnesi, Sticky and Sweet ile dünyayı turlar. Ertesinde çeşitli ülkelerde fitness merkezleri açar ve Celebration ismini verdiği toplama albüm ile Warner Bros. anlaşmasının sonuna gelir.

Yoluna Live Nation firmasıyla devam eden Madonna, her ne kadar Hard Candy ile son demlerini yaşamış olsa da, muhtelif iş sahalarına ve film yönetmenliğine fazlaca zaman ayırdığından ötürü kayıt döneminde fazla üzerinde durmadığına inandığım MDNA albümüyle kariyerinin dip noktasını görür. Superbowl gösterisi ile arkasına aldığı rüzgarla listelerde fırtınalar gibi eseceğini hayal eden sanatçı, her zamanki gibi Billboard listelerinde bir numarayı görmeyi başarsa da, tekliler listelerde felaket durumdadır. Bu kötü gidişata albümde çalıştığı taze kanlar M.I.A ve Nicki Minaj da engel olamaz. Madonna, kalesi olarak nitelendirilen listelerde bile teklemeye başlar ve Madonna efsanesinin geleceği tartışma konusu haline gelir. Bereket, bizler bu efsaneyi tartışmaya açamadan ağzımızın payını 2012 yılındaki İstanbul konserinde aldık ve bir kez daha güvenimiz tazelenmiş oldu. On bir saatten fazla bir süre stadyumun kapısında kamp yaptığımız bu muhteşem şovun ertesinde kendisine çemkirmeye bir süre ara verdik. Fazlasıyla samimi bir geceydi.

Nasıl oldu bilmiyorum ama Rebel Heart ile Madonna yeniden kaliteli işler yapmaya döndü ve uzun bir zamandan sonra ilk defa albümünün raflarda yerini alması için gün saydım. Evet, öncülleri gibi çok fazla ses getirmedi yine ama bizim gibi eski toprak hayranlarını fazlasıyla memnun etti bence.

Laf Madonna'dan açılınca adeta susmak bilmiyorum. Çünkü beraberdik onlarca yıldır kendisiyle. Onun şarkıylarıyla geçti çocukluğumuz, gençliğimiz ve yetişkinliğimiz. Atlattığı dönemlerin tanıklarıydık adeta. Halen kendisini ilk günkü şevkle dinliyorum. Tüm şarkılarını bildiğim nadir şarkıcılardan biri olan Madonna'ya iyi yıllar diliyorum buradan. Hepsi için teşekkürler.

Gelelim müzik paylaşımına. Kuşkusuz Madonna'yı bilmeyen yoktur. Meşhur parçalarını da iyi kötü herkes bilir. La Isla Bonita'sı, Holiday'i, Into the Groove'u, Material Girl'ü falan falan. Madem öyle, kendisinin görece daha az bilinen şarkılarından kısa bir derleme hazırladım. Öyleyse parti başlasın.

6 yorum:

  1. Öyle iyi anlatmışsın ki eklenecek bir şey kalmamış zaten :) Tartışmasız olarak bir ikon Madonna, iyi ki doğmuş.

    YanıtlaSil
  2. Valla güzel bir diskografi ve kariyer özeti olmuş. Buradan Madonnaya sesleniyorum cvsi burada hazır 😄. sorry ve hung up benim ona yetiştiğim dönem daha doğrusu çıkışlarını gördüğüm şarkılar ama tabi ki annem dolayısıyla da eski şarkılarıyla da haşır neşirdik. Sev sevme ama baya etkiledi müzik dünyasını kabul etmek lazım. Hatta eminim hala çoğu insanın idolüdür, esin kaynağıdır. Bu arada kendisinin ünlü bir sözü vardır şarkısında geçen "tanrı kadar ünlü olmadıkça mutlu olmayacağım" diye. Sanırım mutlu yaşlar desek yanılmış olmayız 😄.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Beğendiğinize sevindim. Halen ilham kaynaklarımdan biri kendisi. Onca seneden sonra bile öyle :)

      Sil
  3. yazmaktan sıkılmayacağın tek konu tek insan madonna sanırım senin ya :) şu yazıyı nerede önüme koysalar aha derim zihin yazmıştır , neyse doğum günü geç de olsa kutlu olsun :)

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Yakalandım sanırım :D Küba'da yeni yaşını sevdikleriyle kutluyor kendisi. Ne şans :/

      Sil